Dr hab. Aleksander Sztejnberg, prof. nadzw. Uniwersytetu Opolskiego, w 1971 roku ukończył studia wyższe magisterskie na kierunku Chemia na Wydziale Matematyki, Fizyki i Chemii Uniwersytetu Wrocławskiego. Pracę magisterską z dziedziny spektroskopii elektronowej związków kompleksowych napisał pod kierunkiem Pani prof. dr hab. Krystyny Bukietyńskiej.

Bezpośrednio po ukończeniu studiów wyższych został zatrudniony w I Liceum Ogólnokształcącym im. Jana Kasprowicza w Świdnicy, w którym pracował aż do roku 1989.

Rozprawę doktorską pt. „Określenie parametrów widm absorpcyjnych kompleksów oktaedrycznych pierwiastków d-elektronowych“ napisał pod kierunkiem prof. dr hab. Adama Barteckiego i obronił w 1977 roku przed Radą Naukowo-Dydaktyczną Instytutu Chemii Nieorganicznej i Metalurgii Pierwiastków Rzadkich Politechniki Wrocławskiej.

Od samego początku pracy w Liceum Ogólnokształcącym jego zainteresowania badawcze koncentrowały się zarówno wokół metod wykorzystania komputerów w spektroskopii elektronowej związków kompleksowych, jak i opracowywaniu nowych form sprawdzania i utrwalania wiedzy uczniów, zastosowaniu algorytmów i ich graficznych reprezentacji w nauczaniu, a także konstruowaniu zadań służących doskonaleniu logicznego myślenia uczniów szkól podstawowych i ponadpodstawowych. Owocem badań prowadzonych w Politechnice Wrocławskiej w latach 1977- 1980 była opublikowana w roku 1980, wspólnie z prof. A. Barteckim, monografia pt. „Zastosowanie komputerowej analizy widm w spektroskopii elektronowej związków kompleksowych”. W latach 1983 -1985 ukazały się także drukiem,wydane w Instytucie Kształcenia Nauczycieli im. Wł. Spasowskiego w Warszawie, w Oddziale Doskonalenia Nauczycieli (IKN–ODN) we Wrocławiu, trzy jego prace zwarte:

1) Zastosowanie nowych form sprawdzania i utrwalania wiadomości w nauczaniu chemii w szkole podstawowej i ponadpodstawowej,

2) Zastosowanie algorytmów i ich graficznych reprezentacji w nauczaniu chemii,

3) Zadania LOCHEM w szkole,

a także opublikowana wspólnie z S. Kostką w IKN- ODN w Jeleniej Górze publikacja zwarta pt. „Materiały metodyczne z chemii dla nauczycieli szkoły podstawowej”.

W latach 1981 i 1985 uzyskał nagrody Ministra Oświaty i Wychowania za osiągnięcia w dziedzinie nowatorstwa pedagogicznego oraz w latach 1977 i 1985 Nagrody Kuratora Oświaty i Wychowania w Wałbrzychu i Ministra Oświaty i Wychowania za wybitne osiągnięcia w pracy dydaktycznej i wychowawczej. W roku 1986 został wyróżniony nagrodą za osiągnięcia w dziedzinie nowatorstwa pedagogicznego przyznaną przez Krajową Radę Postępu Pedagogicznego w Warszawie.

W 1988 roku przed Radą Naukową Instytutu Naukowo - Badawczego Treści i Metod Nauczania Akademii Nauk Pedagogicznych w Moskwie obronił rozprawę habilitacyjną poświęconą problemom pomiaru osiągnięć poznawczych uczących się.

W roku 1989 został zatrudniony w Instytucie Chemii Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Opolu. Jego badania naukowe koncentrowały się wokół problematyki nauczania - uczenia się na różnych szczeblach edukacji. W szczególności w obszarze zainteresowań badawczych w latach 1989-1995 znalazły komputery i ich zastosowanie w nauczaniu chemii, a także doskonalenie procesu ewaluacji wiedzy studentów. Wyniki badań zostały przeze mnie zaprezentowane w pracy zwartej wydanej w 1994 roku w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Opolu pt. „Zastosowanie komputerów w nauczaniu chemii” i w publikacjach zwartych Uniwersytecie Opolskim pt. „Zastosowanie techniki komputerowej w kształceniu chemicznym” i „Zadania chemiczne użyteczne w samokształceniu studentów”. W tymże roku ukazała się drukiem także praca zwarta, wydana w Opolskim Wydawnictwie „Nowik”, napisana wspólnie z R. Gmochem i A. Nikiel pt. „Bibliografia dydaktyki chemii”.

W latach 1995-2007 w obszarze jego zainteresowań badawczych znalazły się problemy skutecznej komunikacji werbalnej i niewerbalnej nauczycieli i uczących się w procesie edukacyjnym, proksemiki w komunikacji społecznej, wykorzystania języka naturalnego i sztucznych języków przedmiotowych jako narzędzi komunikacji edukacyjnej, problematyka doskonalenia kompetencji nauczycieli i ich wpływu na podniesienie jakości kształcenia, zagadnienia wpływu środowiska klasy szkolnej (sali dydaktycznej) i szkoły na skuteczność procesu kształcenia, zastosowania w pomiarze edukacyjnym procedur komputerowego testowania adaptacyjnego i osiągnięć współczesnej teorii testu (Item Response Theory - IRT), a w szczególności jej modeli probabilistycznych w analizie wyników testowania, konstruowaniu testów i realizacji procesu testowania, przejawiania niewerbalnych zachowań komunikacyjnych między innymi przez uczniów i nauczycieli w procesie kształcenia.

W latach 1997-2012 ukazało się drukiem osiem jego książek podejmujących wskazaną powyżej problematykę. Były to wydawnictwa zwarte:

1) „Komunikacja między nauczycielem i uczniem w procesie edukacyjnym” (Uniwersytet Opolski, 1997-52 s.),

2) „Podstawy komunikacji społecznej w edukacji” (Wydawnictwo Astrum, Wrocław, 2002 – 157 s.),

3) „Komunikacyjne środowisko nauczania i uczenia się” (Wydawnictwo Astrum, Wrocław, 2006 – 360 s.),

4) „Środowisko proksemiczne komunikacji edukacyjnej” (Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole 2007 – 220 s.),

5) ksiązka napisana wspólnie z T. Jasińskim pt. „Proksemika w komunikacji społecznej” (Wydawnictwo Naukowe Novum, Płock 2007 – 162 s.),

6) „Doskonalenie usług edukacyjnych. Podstawy pomiaru jakości kształcenia” (Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole 2008 – 182 s),

7) ksiązka napisana wspólnie z J. Hurkiem pt. „Doskonalenie komputerowego pomiaru testowego” (Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole 2010 – 126 s.),

8) ksiązkanapisana wspólnie z T.L. Jasińskim pt. „ Niewerbalne zachowania komunikacyjne”. Edukacja, Organizacja, Biznes, Sport, (Wydawnictwo Naukowe NOVUM, Płock 2012- 362 s.).

Ponadto owocem jego współpracy w latach 2004-2006 z uniwersytetami w Holandii, Austrii i Szkocji były artykuły opublikowane wspólnie z: 1) P. den Brokiem, i J. Hurkiem pt. „Preferred Teacher – Student Interpersonal Behavior: Differences Between Polish Primary and Higher Education Students’ Perceptions” (Journal of Classroom Interaction, vol. 39, No. 2, s. 32-40, 2004), 2) J. Hurkiem i H. Astleitnerem pt. „FEASP- related emotions of Polish Secondary School Teachers and Students” (Journal of Instructional Psychology, vol. 33, No. 1, s. 63-65, 2006), 3) z E. Finchem pt. „Adaptive use patterns of secondary school classroom environments”(Facilities, 2006, vol. 24, No. 13/14, s. 490-509).

Wyniki podjętych przez niego badań zostały opublikowane w łącznie w 197 publikacjach, w tym w 20 monografiach, 10 redagowanych pracach zbiorowych, 167 artykułach w czasopismach krajowych i zagranicznych. Jest także autorem internetowych stron WWW poświęconych historii chemii, pomiarowi dydaktycznemu, problematyce rozpoznawania stylów uczenia się, dydaktyce ogólnej, komunikacji społecznej i komunikacji edukacyjnej.

W trakcie zatrudnienia, najpierw w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Opolu, a później w Uniwersytecie Opolskim prowadził szereg wykładów z Dydaktyki Chemii, Historii Chemii, Dydaktyki Ogólnej, Podstaw Kształcenia i Pomiaru Dydaktycznego, Metodyki Nauczania Przedmiotów Zawodowych i Teoretycznych, Podstaw Kształcenia i Komunikacji Edukacyjnej. Wygłaszał również wykłady i prowadził zajęcia praktyczne dla pracowników naukowych w ramach doskonalenia pedagogicznego. Jest członkiem Komitetu Naukowego konferencji poświęconych problemom dydaktyki chemii, odbywających się w cyklicznie w Uniwersytecie w Hradec Kralove (Czechy).

W latach 2011-2012 wypromował dwóch doktorów nauk pedagogicznych. Pod jego kierunkiem zostało napisanych powyżej 150 prac magisterskich, zarówno w Instytucie Chemii, jaki w Instytucie Nauk Pedagogicznych Uniwersytetu Opolskiego.

W latach 1991-2000 pełnił funkcję kierownika Zakładu Dydaktyki Chemii w Instytucie Chemii, najpierw w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Opolu, a później w Uniwersytecie Opolskim. W latach 1991-2000 był organizatorem Międzynarodowych Seminariów i Konferencji Naukowych poświęconych Problemom Dydaktyki Chemii odbywającym się w ramach współpracy Uniwersytetu Opolskiego z Wyższymi Uczelniami Czech, Rosji i Słowacji (Uniwersytetem w Hradec Kralove, Zachodnioczeskim Uniwersytetem w Pilźnie, Uniwersytetem w Ostrawie, Uniwersytetem Pedagogicznym w Sankt - Petersburgu, Uniwersytetem im. Komeńskiego w Bratysławie). Owocem współpracy były dwie publikacje zwarte wydane w latach 1994 i 1997, pierwsza w Uniwersytecie im. Komeńskiego w Bratysławie (Słowacja) pt. „Pocitac vo vyucowani chemie” oraz druga w Uniwersytecie w Hradec Kralove (Czechy) pt. „Vyuka chemie s pocitacem”, a także osiem wydanych drukiem, pod jego redakcją naukową „Materiałów Międzynarodowych Seminariów Problemów Dydaktyki Chemii”, poświęconych aktualnym problemom edukacji chemicznej.

W roku 2000 został zatrudniony w Instytucie Nauk Pedagogicznych Uniwersytetu Opolskiego, gdzie powierzono mu pełnienie funkcji kierownika Zakładu Podstaw Kształcenia i Pomiaru Dydaktycznego. W tymże roku był jednym ze współorganizatorów konferencji o zasięgu międzynarodowym, poświęconej kompetencjom nauczyciela i jakości kształcenia. Od roku 2012 pełni funkcję kierownika Zakładu Pedagogiki Ogólnej w Instytucie Nauk Pedagogicznych Uniwersytetu Opolskiego.

opracowanie M. N.