Poczet Dydaktyków Chemii

WIŁKOMIRSKI BOGUSŁAW

Prof. dr hab. Bogusław Wiłkomirski jest wybitnym polskim dydaktykiem chemii, biochemii, wychowawcą młodzieży, profesorem zwyczajnym Uniwersytetu Warszawskiego oraz Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach. W trakcie pracy na Wydziale Biologii UW uzyskał wielokrotnie nagrody JM Rektora, w tym za działalność naukową 6, dydaktyczną 3 i organizacyjną 6, a także za wyróżniającą się działalność naukową 3 roczne stypendia rektorskie. Został też odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi i Medalem Komisji Edukacji Narodowej.

Urodził się 10 marca 1949 r. w Łodzi, jednak w roku 1950 wraz z rodzicami zamieszkał w Warszawie i z tym miastem związał swoje życie i karierę zawodową.

Naukę rozpoczął jako sześciolatek w szkole podstawowej nr 41 w Warszawie. Po zakończeniu pierwszego etapu edukacyjnego w 1962 roku zdał egzaminy wstępne i został uczniem XXXVII Liceum Ogólnokształcącego im. Jarosława Dąbrowskiego w Warszawie. W roku 1966 zdał egzamin dojrzałości i w październiku tego roku rozpoczął studia na Wydziale Chemii Uniwersytetu Warszawskiego, specjalizując się w chemii organicznej. Odtąd kariera naukowa Bogusława Wiłkomirskiego związana była z Uniwersytetem Warszawskim, gdzie po obronie pracy magisterskiej pt.: „Studia nad przegrupowaniem Beckmanna oksymu kwasu 3,5-seco-4-nor-5 ketocholestanowego–3”, zostaje asystentem na Wydziale Biologii. W październiku 1977r. na tymże wydziale prezentuje rozprawę: „Biosynteza estrów alkoholi trójterpenowych w kwiatach Calendula officinalis” i na jej podstawie otrzymuje stopień doktora nauk przyrodniczych. W roku 1987 uzyskuje stopień doktora habilitowanego na podstawie rozprawy: „Struktura, rozmieszczenie subkomórkowe i biosynteza pięciocyklicznych trioli triterpenowych w kwiatach Calendula officinalis”. 1 stycznia 2001 roku Postanowieniem Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej otrzymuje tytuł naukowy profesora i tym samym zalicza się do grupy pierwszych profesorów XXI wieku.

Przez wszystkie lata pracy na Uniwersytecie Warszawskim Bogusław Wiłkomirski pełnił następujące funkcje:

- 1985 – 1987 – Wicedyrektor Instytutu Biochemii;

- 1991 – 1994 – Przewodniczący Rady Instytutu Botaniki;

- 2002 – 2005 – Dyrektor Instytutu Botaniki;

- 1990 - 1996 – Prodziekan Wydziału Biologii;

- 2008 – 2009 - Dyrektor Instytutu Botaniki.

W latach 90-tych kilka lat pracował jako nauczyciel chemii w Szkole Podstawowej nr 9 STO w Warszawie i w I Katolickim Liceum Społecznym w Warszawie.

W czasie pracy w Instytucie Biochemii odbył dwa długoterminowe staże: 3 miesięczny w Instytucie Chemii Organicznej Mołdawskiej Akademii Nauk i 12 miesięczny w Instytucie Biochemii Uniwersytetu w Liverpoolu. W roku 1988 Bogusław Wiłkomirski zmienił zatrudnienie wewnątrz Wydziału Biologii UW przenosząc się do Instytutu Botaniki, gdzie rozpoczął pracę w Zakładzie Systematyki i Geografii Roślin, kontynuując tam prace związane z biochemią i chemotaksonomią roślin. W tymże roku wyjechał jako opiekun praktyk studenckich do Uzbekistanu i wówczas zaczęła się długoletnia współpraca profesora z Narodowym Uniwersytetem w Taszkiencie. Najważniejszym etapem współpracy z krajami Azji Środkowej była realizacja europejskiego projektu badawczego o akronimie „Syr – Darya”, którego profesor Wiłkomirski był głównym koordynatorem. Za długoletnią współpracę i budowanie związków między nauką i dydaktyką europejską i środkowoazjatycką, w 2011 roku Narodowy Uniwersytet Uzbekistanu w Taszkiencie przyznał Bogusławowi Wiłkomirskiemu doktorat honorowy. W połowie lat 90-tych skierował swoje zainteresowania badawcze w kierunku chemii środowiska i rozpoczął badania nad biogeochemią ekosystemów torfowiskowych i oddziaływaniem transportu kolejowego na środowisko. Od roku 2001 wykazywał aktywną działalność grantową, w 7 projektach pracując jako kierownik i w 3 jako główny wykonawca.

W roku 2009 rozpoczął pracę w Samodzielnym Zakładzie Ochrony i Kształtowania Środowiska UJK na stanowisku profesora zwyczajnego, a rok później po przekształceniu Samodzielnego Zakładu w Katedrę objął stanowisko Kierownika Zakładu Biogeochemii Ekosystemów Lądowych.

W działalności dydaktycznej Bogusław Wiłkomirski prowadził zajęcia laboratoryjne z biochemii, pracownie specjalizacyjne i magisterskie, przygotowywał i prowadził wykłady monograficzne, zapoczątkował na Wydziale Biologii nowy przedmiot fakultatywny „Wybrane zagadnienia z chemotaksonomii roślin kwiatowych” do którego opracował skrypt i prowadził ćwiczenia z tego przedmiotu. Jako profesor opracował dwa nowe wykłady „Historia toksykologii” i „Biogeochemia”. Pierwszy z nich zdobył status wykładu ogólnouniwersyteckiego i cieszył się ogromną popularnością wśród studentów. Profesor był współtwórcą nowego makrokierunku „Zarządzanie środowiskiem”, w ramach którego był koordynatorem przedmiotu ”Toksykologia”, brał też udział w zajęciach z wielu innych przedmiotów. Współtworzył także nowy przedmiot „Farmakognozja” i wraz z Wirginią Janiszowską opracował do niego skrypt. Wszystkie zajęcia prowadzone przez profesora Wiłkomirskiego uzyskiwały bardzo wysokie oceny studentów. Wygłaszał wykłady dla słuchaczy Studiów Podyplomowych Ochrony Środowiska oraz Podyplomowych Studiów Kryminalistyki, Prawa Dowodowego i Nauk Pokrewnych prowadzonych przez Wydział Prawa i Administracji, również bardzo wysoko oceniane przez słuchaczy.

W przebiegu swojej kariery naukowej był promotorem: 27 prac licencjackich, 72 magisterskich i 4 przewodów doktorskich.

Poza pełnieniem funkcji wybieralnych na UW, brał udział w działalności organizacyjnej jako: Opiekun Koła Naukowego Geobotaniki, Członek Komisji Senackiej ds. Budżetu i Finansów, Pełnomocnik Dziekana ds. makrokierunku „Zarządzanie środowiskiem”. Poza wydziałem Biologii UW w działalności dydaktycznej był: Członkiem Komisji MEN ds. podstaw programowych, Członkiem Komisji Instytutu Badań Edukacyjnych „Optymalny schemat procesu nauczania”, od 1994r. rzeczoznawca merytoryczny MEN oceniający programy i podręczniki szkolne z chemii. Profesor Wiłkomirski udzielał się także w organizacjach sportowych jako: Sekretarz Zarządu Polskiego Związku Judo, Prezes Warszawsko-Mazowieckiego Okręgowego Związku Judo i Prezes Klubu Uczelnianego AZS Uniwersytet Warszawski. W innych dziedzinach jest członkiem Polskiego Towarzystwa Toksykologicznego i International Humus Substances Society oraz członkiem International Committee of ISEB.

Bogusław Wiłkomirski w ostatniej dekadzie XX wieku opublikował łącznie kilkaset krótkich artykułów dotyczących historii nauki, historii sportu oraz anatomii i fizjologii w czasopismach: Almanach XX wieku, Wiedza i Świat, Życie Świata, Nowa Era w Szkole.

W dorobku naukowym profesora na przestrzeni lat 1973 – 2012 znajduje się 128 pozycji, których jest autorem lub współautorem, jest również autorem podręczników i programów nauczania chemii wydawanych między innymi przez WSiP i MAC.

 

Opracowała Renata Fandrejewska