Stanisław Gustaw Pleśniewicz (15.V.1883 - 13.VII. 1943 r.)

      Stanisław Gustaw Pleśniewicz urodził się 15.V.1883 r. w Kijowie. W latach 1893-1901 uczęszczał do gimnazjum w Kamieńcu Podolskim, które ukończył ze złotym medalem. Następnie w latach 1901-1907 studiował na Uniwersytecie w Kijowie na kierunku matematyczno-fizycznym. Jego rodzice, Gustaw i Maria z Dawidowskich, zamożni ziemianie, prowadzili w majątku Dachnówka m.in. uprawę roślin i nasiennictwo. Po śmierci ojca Pleśniewicz przejął prowadzenie odziedziczonego majątku. Przez pewien czas pracował w Towarzystwie Rolniczym i uczył fizyki w polskiej szkole średniej w Kamieńcu Podolskim. W 1918 r. udało mu się przedostać do Polski. W Warszawie zaczął uczyć chemii i botaniki w prywatnym Gimnazjum Władysława Giżyckiego (później w Gimnazjum Batorego) i jednocześnie został starszym asystentem w Zakładzie Chemii Ogólnej Politechniki Warszawskiej. W 1920 roku podczas wojny polsko-radzieckiej, wstąpił ochotniczo do wojska. Po powrocie na uczelnię, w 1928-29 r. został p.o. kierownika Zakładu Chemii Ogólnej, od 1930 r. przeszedł do Zakładu Chemii Fizycznej, gdzie od 1935 r. przejął część zajęć. W lutym 1936 r. na podstawie pracy „Współczynnik dyfuzji elektrolitów a ruchliwość jonów” otrzymał doktorat nauk technicznych. W tym samym jeszcze roku w czerwcu habilitował się z zakresu chemii fizycznej. Pleśniewicz był bardzo czynnym członkiem PTCh (Polskie Towarzystwo Chemiczne) i już w czasie obrad I Zjazdu PTCh w 1923 r. istniała robocza sekcja dydaktyki, w której pełnił funkcje organizacyjne. W styczniu 1924 r. zatwierdzono istnienie Sekcji Pedagogicznej PTCh, w której został wiceprzewodniczącym. Pleśniewicz aktywnie uczestniczył w pracach Sekcji PTCh, co zaowocowało jego wyborem na przewodniczącego Sekcji w latach 1927-30. Za jego kadencji Sekcja zmieniła nazwę na Sekcja Dydaktyczna. Pleśniewicz na posiedzeniach Sekcji w latach 1924-30 wygłosił 8 odczytów, dotyczących m.in. metodycznego wykorzystania nowych doświadczeń do wprowadzenia prawa działania mas, kinetyki reakcji, reakcji wymiany do ilustracji teorii jonowej. Zagadnienia dydaktyczne i chemiczne  omawiał na Zjazdach PTCh, Międzynarodowych Kongresach (IUPAC, Madryt 1934r.). PTCh wydało książkę A. Lepape`a  „Nieciągłość i jedność materii” w tłumaczeniu Pleśniewicza z języka francuskiego (1922 r.). W 1931 r. wydano monografię opracowaną przez Pleśniewicza „Klasyfikacja pierwiastków chemicznych w świetle rozwoju nauki o pierwiastkach”. W nauczaniu chemii w Gimnazjum Batorego realizował swój program autorski, był zwolennikiem stosowania metody problemowej, tzw. „heurezy zorganizowanej” (nie „dzikiej”) – uczniowie wysnuwali wnioski z doświadczeń, poszukiwali wyjaśnienia przyczyn zjawiska, stawiali hipotezy, które następnie weryfikowali. Stanisław Pleśniewicz należał do pierwszych akademickich wykładowców dydaktyki chemii. Gdy prof. Ludwik Szperl został rektorem na Politechnice Warszawskiej, Stanisław Pleśniewicz przejął prowadzenie zajęć z dydaktyki chemii na Uniwersytecie Warszawskim. Swoje doświadczenie nauczycielskie wykorzystał w wydanym w 1931 r. podręczniku chemii, zawierającym opisy 237 doświadczeń. Opracował podręczniki z chemii nieorganicznej i organicznej dla liceum matematyczno-fizycznego i przyrodniczego: „Podręcznik chemii dla klas wyższych szkół średnich”, wspólnie z Tadeuszem Wojno „Chemia z mineralogią i geologią dla klas I liceum ogólnokształcącego – wydział przyrodniczy, dla klas II liceum ogólnokształcącego – wydział matematyczno-fizyczny i przyrodniczy”, wspólnie z Edwardem Suchardą „Chemia organiczna dla I klas liceum ogólnokształcącego-wydział przyrodniczy, dla II klas liceum ogólnokształcącego-wydział matematyczno-fizyczny”. Prace z zakresu dydaktyki i chemii publikował w czasopismach: „Roczniki chemii”, „Przemysł chemiczny”, „Fizyka i chemia w szkole” i „Chowanna”. Pleśniewicz wyniósł z domu rodzinnego tradycje myśliwskie i zamiłowanie do psów myśliwskich. W 1907 r. ożenił się z Zofią z Petrażyckich, a po 1920 r. był z nią rozwiedziony. Z tego małżeństwa miał syna Andrzeja. Stanisław Pleśniewicz zmarł 13.VII. 1943 r. w Warszawie.

          Opracowanie: Ewelina Syska