Dr Lucjan Nędzyński, twórca i długoletni Kierownik Pracowni Dydaktyki Chemii UMCS w Lublinie, urodził się w 30 czerwca 1929 roku w Żurawnicy (województwo lubelskie), w rodzinie nauczycielskiej. Piękno roztoczańskich okolic, w których dorastał, na trwale uczyniło Go wrażliwym na sprawy przyrody i ludzi. Kontynuując tradycje rodzinne praktycznie całe swoje życie związał ze środowiskiem nauczycielskim. Przez wiele lat pracował jako nauczyciel chemii, by następnie zająć się kształceniem nauczycieli tego przedmiotu. Naukę rozpoczął w 1936 roku, w publicznej szkole p3owszechnej. Do 1939 roku ukończył cztery klasy tej szkoły, a podczas okupacji kontynuował dalszą naukę pod kierunkiem ojca. W 1944 roku wstąpił do drugiej klasy Państwowego Gimnazjum Koedukacyjnego w Szczebrzeszynie, a po jego ukończeniu w 1947 roku rozpoczął naukę w Państwowym Liceum Męskim im. J. Zamoyskiego w Zamościu, które ukończył w 1949 roku. W roku szkolnym 1949/50 był nauczycielem w Szkole Ogólnokształcącej Stopnia Podstawowego w Suścu pow. Tomaszów Lubelski.
Studia chemiczne na Wydziale Mat-Fiz-Chem. UMCS w Lublinie rozpoczął w roku 1950. Kolejno w latach 1953 ukończył studia pierwszego stopnia, a w 1955 studia stopnia drugiego i uzyskał tytuł magistra chemii. W okresie 15.05.1955 – 1.10.1959 był asystentem w Katedrze Chemii Nieorganicznej UMCS, w dwu kolejnych latach nauczycielem w Zasadniczej Szkole Łączności w Lublinie. Od września 1961 roku rozpoczął pracę jako nauczyciel chemii w Technikum Chemicznym Nr 1 w Lublinie. Kontynuował równocześnie działalność naukową, zajmując się między innymi opracowaniem oryginalnej na skalę światową metody projekcji doświadczeń w świetle odbitym. Tej metodzie poświęcona była Jego praca doktorska „Nowa metoda projekcji doświadczeń chemicznych”. Obronił ją w 1970 roku, po ponownym zatrudnieniu w UMCS, uzyskując tytuł doktora nauk chemicznych. W tym samym czasie zaczął prowadzić zajęcia z metodyki nauczania chemii. Zorganizował też Studium Podyplomowe dla Nauczycieli Chemii i w latach 1973 – 1978 był jego kierownikiem.
W połowie lutego 1975 roku, po utworzeniu Pracowni Dydaktyki Chemii, obejmuje jej kierownictwo. Pracownia ta, dzięki Jego staraniom, uzyskała stosowne pomieszczenia, które zostały przygotowane do prowadzenia w nich w sposób nowoczesny i wielofunkcyjny zajęć z dydaktyki chemii. Starania te zostały docenione podczas odbywającego się w Lublinie w 1982 roku Zjazdu PTChem., kiedy to na wniosek Sekcji Dydaktycznej tego Towarzystwa Pracownia uznana została za jednostkę wzorcową w skali kraju. W trakcie swej pracy wykształcił wiele osób zatrudnionych w Pracowni Dydaktyki Chemii, które dzięki współpracy z Nim uzyskały znaczny dorobek w zakresie dydaktyki chemii, cieszący się dużym uznaniem zarówno w kraju i zagranicą. Był promotorem blisko dziewięćdziesięciu prac magisterskich z dydaktyki chemii. Wykształceni przez Niego nauczyciele chemii, zarówno na studiach dziennych jak i zaocznych, cenieni są jako bardzo dobrzy specjaliści w swojej dziedzinie.
W swojej pracy naukowej podejmował twórczo wiele ważnych, a równocześnie różnorodnych problemów dotyczących nauczania chemii. Jego zainteresowania naukowe obejmowały między innymi funkcje szkolnego eksperymentu chemicznego, metody nauczania chemii ogólnej, stosowanie zadań w nauczaniu chemii, efektywność stosowania technicznych środków dydaktycznych oraz tworzenie systemu kształcenia nauczycieli chemii. Był autorem blisko siedemdziesięciu prac z zakresu metodyki nauczania chemii oraz czterech książek. Opatentował szereg rozwiązań technicznych, w tym dotyczących projekcji doświadczeń w świetle odbitym, mających duże zastosowanie w nauczaniu chemii. Brał czynny udział w wielu krajowych i międzynarodowych sympozjach, seminariach, szkołach dydaktyki chemii oraz zjazdach naukowych, a jego wystąpienia zawsze spotykały się z bardzo dużym zainteresowaniem i żywym oddźwiękiem uczestników obrad.
Jego działalność na rzecz środowiska nauczycieli chemii daleko wykraczała poza ramy zwykłych obowiązków zawodowych. W latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych współpracował z Okręgowym Ośrodkiem Metodycznym w Lublinie, współorganizując centralne i wojewódzkie kursy doskonalenia nauczycieli. Z Jego bogatego doświadczenia i wiedzy korzystał Instytut Kształcenia Nauczycieli i Instytut Kształcenia Zawodowego w Warszawie, gdzie pełnił funkcję konsultanta naukowego oraz recenzenta prac z zakresu metodyki nauczania chemii. W latach 1983-1986 był wiceprzewodniczącym Zespołu Kierunkowego Chemii w Centralnym Ośrodku Metodycznym Studiów Nauczycielskich. Był również członkiem Międzywojewódzkiej Komisji Kwalifikacyjnej ds. Stopni Specjalizacji Zawodowej dla nauczycieli chemii. Był wieloletnim aktywnym działaczem Komitetu Głównego Olimpiady Chemicznej i przez wiele lat pełnił funkcję sekretarza Okręgowego Komitetu Olimpiady Chemicznej w Lublinie, skąd do tej pory pamięta Go wielu ówczesnych uczniów, uczestników i laureatów tej Olimpiady. Za Jego kadencji wielu uczniów z naszego regionu było laureatami tej Olimpiady, jak również Międzynarodowej Olimpiady Chemicznej.
Jako założyciel i przewodniczący Sekcji Dydaktycznej Oddziału Lubelskiego Polskiego Towarzystwa Chemicznego przykładał wielką wagę do tego, aby stworzyć nauczycielom możliwość poznania najnowszych osiągnięć chemii i dydaktyki chemii. Wielokrotnie uczestniczył w tworzeniu programów nauczania chemii dla szkół podstawowych i średnich. Bardzo ściśle współpracował z czasopismem metodycznym dla nauczycieli chemii „Chemia w szkole”, będąc członkiem jego Komitetu Redakcyjnego a także autorem wielu artykułów o nieprzemijających walorach kształcących i wychowawczych.
Otrzymał wiele odznaczeń, w tym Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Złoty Krzyżem Zasługi i Medal Komisji Edukacji Narodowej. Trzykrotnie uzyskał Nagrody Ministra Edukacji, w 1974 roku za osiągnięcia w dziedzinie dydaktyczno-wychowawczej, w 1980 roku za autorstwo wyróżniających się podręczników dla studentów, w 1983 roku za osiągnięcia w dziedzinie dydaktyczno-wychowawczej, a zwłaszcza za wkład pracy związany z utworzeniem Pracowni Dydaktyki Chemii. Wielokrotnie też otrzymywał Nagrody Rektora UMCS. Niezależnie od pracy zawodowej interesował się fauną i florą Polski, geologią, historią, numizmatyką, alpinistyką i żeglarstwem.
Zmarł 10 maja 1988 roku. W pamięci wszystkich znających Go bliżej osób pozostaje jako Człowiek o wyjątkowej prawości charakteru, rozległych zainteresowaniach i rzadko spotykanej pracowitości, a jednocześnie cechujący się otwartością, życzliwością oraz wielkim poczuciem odpowiedzialności za wszystko co robił. Należał do tych, co „mierzą siły na zamiary” – i choć często uginał się pod nadmiarem rozmaitych zadań, nigdy nie opuszczał Go uśmiech – pełen pogody i dobroci. Dla tych, którzy na to zasługiwali był serdecznym przyjacielem i doradcą, wypróbowanym zarówno we współpracy jak i w kontaktach osobistych.
Wykaz publikacji
- L. Nędzyński. Projekcja doświadczeń chemicznych. Chemia w Szkole, 10, nr 25-38 (1964).
- L. Nędzyński. Projekcja doświadczeń chemicznych w świetle odbitym. Chemia w Szkole 11, s. 75-86 (1965).
- L. Nędzyński. Jonity na lekcji chemii. Chemia w Szkole, 11, s 167-175 (1965).
- L. Nędzyński. Ogrzewanie podczas projekcji doświadczeń w świetle odbitym. Chemia w Szkole. 12, s. 23-30 (1966).
- L. Nędzyński. Projekcja doświadczeń w świetle odbitym w płaszczyźnie pionowej. Chemia w Szkole. 12, s. 125-133 (1966).
- L. Nędzyński. Projekcja doświadczeń z chemii organicznej. Chemia w Szkole. 13., s. 31-37 i 72-79 (1967).
- L. Nędzyński. Projekcja doświadczeń z chemii koloidów. Chemia w Szkole. 13, s. 177-184 (1967).
- L. Nędzyński. Nowa metoda projekcji doświadczeń chemicznych. Wiadomości chemiczne, nr 5, s. 388, 1967.
- L. Nędzyński. Wartości dydaktyczne i metody stosowania projekcji doświadczeń chemicznych. Chemia w Szkole 14, s. 38-40 (1968).
- L. Nędzyński. Projekcja doświadczeń z kinetyki chemicznej oraz równowagi w roztworach. Chemia w Szkole. 14, s. 92-102 (1968)
- L. Nędzyński. Projekcja doświadczeń ilustrujących zjawiska dyfuzji i adsorpcji. Chemia w Szkole. 14, s. 184-191 (1968).
- L. Nędzyński. Projekcja doświadczeń z elektrochemii. Chemia w Szkole. 15, s. 92-102 (1969).
- L. Nędzyński. Doświadczenia z korozji metali. Chemia w Sokole. 12, s. 152-156 (1969).
- W. Hubicki, L. Nędzyński. Wydzielanie itru z wodorotlenków lantanowców w stopionym K0H. Folia Socletatis Scientiarum Lubliniensis setio C, Vol. 11, s. 19-20 (1971).
- L. Nędzyński. Ćwiczenia laboratoryjne z chemii fizycznej. Chemia w Szkole. 17, s. 200-205 (1971).
- L. Nędzyński. Ćwiczenia laboratoryjne z chemii fizycznej II. Chemia w Szkole. 17, s. 261-273 (1971).
- L. Nędzyński. Fiziko-chimiczeskij eksperiment w sredniej szkole. W: Simpozium Socjalisticzeskich Stran. Problemy metodiki prepodawania chimii w sredniej szkole. (Tezisy dokładow). Moskwa - Leningrad. APN. SSR.1972, s. 1-7.
- L. Nędzyński. Ćwiczenia laboratoryjne z chemii fizycznej w kl. I technikum chemicznego. Chemia w Szkole. 19, s. 142-160. (1973).
- L. Nędzyński. Fizyko-chimiczeskij eksporiment w sredniej szkole. W: Problemy metodyki prepodawania chimii w sredniej szkole, praca zbiorowa, Moskwa s. 222-229 (1973).
- L. Nędzyński. Eksperymentalne wyjaśnienie działania katalizatorów. Chemia w Szkole. 20, s. 17-21 (1974).
- L. Nędzyński, S. Ukalski. Pokaz flotacji pianowej. Chemia w Szkole. 20, s. 95-98 (1974).
- L. Nędzyński. Kształcenie nauczycieli w systemie szkolenia ustawicznego. Dydaktyka Szkoły Wyższej. Nr 1(29), s. 201-214 (1975)
- L. Nędzyński. Foliogram. Wzór użytkowy nr 36254. Urząd Patentowy PRL (1976).
- L. Nędzyński. Fazogram. Wzór użytkowy nr W 33188 (nr świadectwa autorskiego 43201). Urząd Patentowy PRL (1976).
- L. Nędzyński, S. Niemiec. Wprowadzenie skali pH w szkole podstawowej. Chemia w Szkole. 24, s. 223-292 (1978).
- L. Nędzyński. Rozwijanie zainteresowań uczniów poprzez olimpiady chemiczne. Chemia w Szkole. 22, s. 262-267 (1976).
- J. Orzechowski, L. Nędzyński, R.M. Janiuk. Wykorzystanie projektoskopu w nauczaniu chemii. Biuletyn Międzyuczelnianego Ośrodka Metodycznego AR, "Studia – Materiały - Informacje". Nr 1/31, s. 169-216 (1978),
- L. Nędzyński. Urządzenie do projekcji pokazów w świetle odbitym. Patent polski nr P 88221 (nr świadectwa autorskiego 122434) (1978).
- L. Nędzyński. Projektoskop. Wzór użytkowy nr W. 29315 (nr świadectwa autorskiego 33300) Urząd Patentowy PRL (1978).
- J. Barcicki, L. Nędzyński, Z. Wardziak. Koncepcja realizacji zagadnień dotyczących katalizy w dziesięcioletniej szkole średniej. Chemia w Szkole. 25, s. 17-24 (1979).
- L. Nędzyński. Flotacja w eksperymencie szkolnym. Chemia w Szkole. 25, s. 228-231 (1979).
- L. Nędzyński, J. Nędzi. Badanie struktury programu nauczania i organizacji zajęć pracowni technologicznej technikum przemysłu chemicznego. Przegląd Skórzany. 31,s.349-353 (1976).
- L. Janicki, L. Nędzyński, A. Rubaszkiewicz. Nauka samokształcenia - problem ważny. Szkoła Zawodowa 1979, nr 4, s. 24-27.
- R.M. Janiuk, L. Nędzyński, J. Orzechowski. Ispolzowanie grafoskopiczeskich izobrażenij na uniwersiteckich lekcjach po chimii. Sowremiennaja Wyższaja Szkoła 1(25), s. 103-119 (1979).
- L. Nędzyński. Ćwiczenia laboratoryjne z chemii fizycznej dla techników chemicznych. WSiP Warszawa 1979.
- L. Nędzyński, J. Szymańska. Wdrażanie uczniów do samodzielnego zdobywania wiadomości. Chemia w Szkole. 26, s. 143-149 (1980).
- L. Nędzyński, J. Błachewicz. Doświadczenia fotochemiczne w szkole średniej. Chemia w Szkole. 26, s. 250-253 (1980).
- L. Nędzyński, R.M. Janiuk. Wykorzystanie technicznych środków dydaktycznych na zajęciach z chemii. W: Technologia kształcenia Zbiór referatów XII Międzynarodowego Sympozjum. Poznań 1980, s. 65-69.
- L. Nędzyński. Zastosowanie środków technicznych w nauce o budowie materii. I Wios. Szk. Probl. Dyd. Chemii - Struktura materii. wyd. IKNiBO Wrocław, 1980, s. 109-122.
- L.Nędzyński, J. Mikulska. Problemy dydaktyczne rozwiązywania zadań chemicznych. Chemia w Szkole. 27, s. 33-38 (1901).
- L. Nędzyński, J. Mikulska. Funkcje dydaktyczne zadań chemicznych. Chemia w Szkole. 27, s. 73-79 (1981).
- J. Mikulska, L. Nędzyński. Kształcenie praktycznych umiejętności chemicznych. Chemia w Szkole. 27, s. 253-261 (1981).
- L. Nędzyński. Dysocjacja kwasów, zasad i soli (propozycja metodyczna dla klasy VII). Chemia w Szkole. 28, s. 122 (1982).
- L. Nędzyński, J. Mikulska. Zastosowanie zadań chemicznych do kontroli i oceny osiągnięć uczniów. Chemia w Szkole. 28, s.32-36 (1982).
- L. Nędzyński. Badanie właściwości sorpcyjnych gleb. Chemia w Szkole. 29, 82 (1983).
- L. Nędzyński. O powyszenii effektiwnosti demonstraconnogo chimiczeskogo eksperimenta. W: Problemy obuczenia chimii w szkołach socjalisticzeskich stran. Praca zbiorowa. Tom 1, s. 326. Pedagogiczeskij fakultet Hradec Kralove 1983.
- L. Nędzyński, J. Mikulska. Zastosowanie zadań da realizacji działu "Pierwiastki metaliczne" w klasie VII. Chemia w Szkole. 29, s. 144 (1983).
- L. Nędzyński, J. Mikulska. Zastosowanie zadań do realizacji działu "Powietrze. Tlen” w klasie VII. Chemia w Szkole 29, s. 1, (1983).
- L. Nędzyński, J. Mikulska. Zastosowanie zadań do realizacji działu "Woda. Wodór" w klasie VII. Chemia w Szkole. 29, s. 237(1983)
- L. Nędzyński, J. Mikulska. Demonstracje i ćwiczenia z zakresu energetyki reakcji chemicznych. Materiały Wiosennej Szkoły Problemów Dydaktyki Chemii. Energetyka reakcji chemicznych. IKN-ODN Wrocław 1983, s. 133.
- L. Nędzyński. Projekcja doświadczeń chemicznych z technicznych środków kształcenia. Technologia Kształcenia w Wyższych Szkołach Technicznych, nr 16, s. 43 (1983).
- 1. Nędzyński, J. Mikulska. Zastosowanie zadań do realizacji działu "Związki metali z chlorem i siarką”. Chemia w Szkole. 30, s. 25 (1984).
- L. Nędzyński, J. Mikulska. Eksperyment chemiczny w nauczaniu zagadnień katalizy. Materiały Wiosennej Szkoły Problemów Dydaktyki Chemii. Kinetyka i kataliza. IKN-ODN, s. 97, Wrocław 1984.
- L. Nędzyński. Nowy rodzaj zadań testowych wielokrotnego wyboru. Edukacja 3, nr 1 s. 105 (1985).
- L. Nędzyński. Szkolny eksperyment chemiczny. Oświata i Wychowanie. nr 24 (586) str. 10 (1986).
- L. Nędzyński. Eksperyment na lekcjach chemii. Oświata i Wychowanie. nr 24(586) str. 16 (1986).
- L. Nędzyński, M. Jurak. Koncepcja realizacji tematu "Roztwory koloidalne" w kl. VII. Chemia w Szkole. 4, s. 197-203 (1986).
- L. Nędzyński. Aktualne problemy szkolenia nauczycieli chemii. Wiadomości chemiczne 1986 (40) 547.
- J. Mikulska, L. Nędzyński. Zbiór zadań z chemii dla klas 7 i 8. WSiP, Warszawa 1987.
- L. Nędzyński. Zastosowania teorii czynności do planowania i realizacji procesu dydaktycznego. Edukacja 1987, nr 3, s. 68.
- L. Nędzyński, J. Mikulska. Zadania w nauczaniu chemii. WSiP 1988
- L. Nędzyński, Z. Kloc. Składniki skorupy ziemskiej. Chemia w Szkole. r, s. 21, (1988).
- L. Nędzyński, Z. Kloc. Jak zaznajamiać uczniów kl. VIII z wietrzeniem skał i właściwościami gleb. Chemia w Szkole. 2 s. 79 (1988)
- L. Nędzyński. Epiprojekcja doświadczeń chemicznych. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 1992
Opracował: Ryszard Maciej Janiuk
|